زمان شکرک زدن عسل
بهطور کلی، عسلهای خالص شکرک میزنند، ولی مدت زمان لازم برای شکرک زدن عسلهای مختلف با هم فرق میکند. ممکن است عسلی تا چندین سال هم شکرک نزند.
آیا عسل طبیعی شکرک میزند؟
بله، همانطور که در بالا اشاره شد عسل طبیعی در خارج از کندو یک محلول فوق اشباع است که بسیار هم ناپایدار است و اگر شرایط مساعدی برای آن ایجاد شود، قطعا شکرک میزند. اگر چه بسته به منبع گیاهی آن ممکن است از چند روز تا چند سال بعد از برداشت به تاخیر بیفتد.
چگونه عسل شکرک زده را به حالت اول برگردانیم؟
1. رف محتوی عسل را که باید ظرف شیشهای باشد، در آب داغ 65 الی 70 درجه قرار دهید تا عسل به تدریج ذوب شود.
2. زمانی که قسمت بیشتر عسل ذوب شد آن را از آب داغ خارج کنید و فرصت دهید تا بقیه عسل با حرارت باقیمانده در ظرف ذوب شود.
نکات مهم
دادن حرارت بیش از حد مجاز به عسل باعث از بین رفتن خواص و کیفیت عسل خواهد شد.
اضافه کردن مواد شیمیایی به عسل برای پیشگیری از شکرک زدن آن باعث از بین رفتن کیفیت عسل میشود.
گرم کردن عسل در مایکروویو به هیچ وجه توصیه نمیشود.
ایا عسل شکرک زده خوب است؟
این سوالی است که برای بسیاری از مردم پیش میآید؛ اما برخلاف باور رایج عموم مردم، شکرک زدن عسل نشانه بد بودن آن نیست؛ برخی از عسلها، در سرما، شکرک میزنند و رنگ آنها کمی مات میشود.
عسل طبیعی در یخچال
نگهداری عسل طبیعی نیازمند محیط فریزری و یخچال نیست؛ عسل را در محیط طبیعی نگه دارید البته گرمای بالاتر از 40 درجه بر کیفیت عسل اثر میگذارد و خواص طبیعی آن را میکاهد.
پیشگیری از شکرک زدن عسل
عسل طبیعی در دمای زیر صفر و بالای ۴۰ درجه شکرک میزند؛ علت سفت شدن عسل، اشباع بودن آن از آنزیمهای طبیعی است که باعث میشود در دمای پایین بلورهای قندی در عسل طبیعی شکل گیرد. لذا برای پیشگیری از شکرک زدن عسل، آن را در دمای اتاق و ترجیحا در تاریکی (علی الخصوص اگر در ظرف پلاستیکی نگهداری مینمایید) نگهداری کنید.
دلیل علمی شکرک زدن عسل
شکرک زدن یا رُس بستن؛ تبلور دانههای گلوکز (قند) در عسل است. عسل طبیعی دارای بیشتر از ۷۰ درصد ماده قندی و کمتر از ۲۰ درصد آب است و بنابراین به طور طبیعی، یک محلول قندی فوق اشباع است و از همین رو تقریبا همه انواع عسل طبیعی خام (عسلی که حرارت ندیده)، بعد از مدتی و با گذشت زمان شکرک میزنند.
اغلب عسلهای موجود در بازار، عسل فراوری شده و حرارت دیده هستند. عسلی که حرارت دیده است، تا مدت زمان بسیاری (در حدود ۱-۲ سال) کریستالیزه نمیشود و شکرک نمیزند. امروزه به دلیل نوع سلیقه ما ایرانیها که عسل مایع را بیشتر میپسندیم، بسیاری از کارخانهها و زنبورداران، عسل را پاستوریزه میکنند و یا آن را حرارت میدهند تا تیرهتر و زیباتر به نظر برسد و تا مدتی شکرک نزند.
شکرک عسل تقلبی چه شکلی است؟
این سوالی است که برای بسیاری مطرح میشود اما باید گفت که عسل تقلبی شکرک نمیزند؛ بلکه پس از مدتی، مانند نبات به قدری سفت و محکم میشود که شباهتی به عسل طبیعی ندارد و عملا مصرف آن غیرممکن میشود.
نتیجه
در مجموع عوامل محیطی از قبیل رطوبت، دما و ترکیبات عسل (از نظر درصد بالای مواد قندی و آنزیم دیاستاز) موجب پدیده شکرک زدگی میشوند؛ که این خاصیت در عسل های طبیعی دیده میشود. لذا شکرک زدن عسل (دقت کنید: شکرک با سفت شدگی به مانند نبات متفاوت است) میتواند دلیلی بر فعل و انفعلات زنبور روی عسل باشد.